Türkiye’de ikamet izni ile kalan yabancıların kalmaya devam etmek istemeleri durumunda, ikamet izinlerinin süresi bitmeden Göç İdaresi uzatma başvurusu bulunması gereklidir. Yabancı uyruklu kişiler uzatma başvurusunu Türkiye’den çıkış yapmadan gerçekleştirmesi gerekecektir.
Göç İdaresi uzatma başvurusu yabancının kartının izin süresi dolmadan en erken 60 gün içinde ya da kartın izin süresinin dolmasına 1 gün kala yapılmalıdır. Bu süreleri aşan yabancının ikamet izni için yeniden başvuru yapması gerekmektedir.
Süresini geçiren yabancı 15 gün içerisinde mazeretli olarak ikamet izni başvurusu yapabilir. Ancak bu durumda ilk başvuru olarak ikamet izni talebinde bulunmalıdır.
Dikkat edilmesi gereken en önemli kısım yabancı kişinin bilgilerini eksiksiz ve doğru girmesidir. Uzatma talep eden yabancı girdiği bilgilerin, mevcut izin ile ilgili bilgiler ile aynı olması gereklidir.
Yabancıların ikamet izni uzatma başvuruları göç idareleri veya ilçe çalışma gurup başkanlıklarına yapılmalıdır.
İkamet İzni Uzatma
İkamet izni Uzatma başvurusu yapmak isteyen yabancı göç idaresinin internet sitesi üzerinden e-ikamet sayfasına giriş yaptıktan sonra orta sekmede yer alan İkamet İzni Uzatma Başvurusu sekmesi aracılığıyla, başvurusunu başlatabilmektedir. Bu sekme sarı bir renge sahiptir. Başvurunun başlatılabilmesi için yabancının zorunlu alanları tam ve doğru bir şekilde doldurmalıdır. Özellikle yabancı uyruklu kişinin Türkiye’ye giriş gerçekleştirdiği pasaport numarası ‘ön kayıt formu’ kısmından başlamak üzere tam ve doğru bir biçimde doldurulmalıdır. Sigortaya dair bilgiler de sağlık güvencesi kapsamında tam ve doğru girilmelidir. İkamet izni uzatma başvuru işlemlerine dair tüm bilgilendirmeler yabancı uyruklu kişinin iletişim tercihlerine göre yapılmaktadır. Bu nedenle iletişim bilgilerinin de mutlaka tam ve doğru girilmesi gereklidir.
İkamet izni uzatma başvurusu sırasında beyan ettiği bilgileri kasıtlı olarak yanlış verdiği anlaşıldığında yabancı uyruklu kişi hakkında 5237 no’lu Türk Ceza Kanunu 206. Madde kapsamında yasal işlem başlatılacaktır. Aynı zamanda bu kişinin yaptığı uzatma başvurusu reddedilecektir. Başvurusuyla yeni ikamet izni çıkarılmışsa iptal edilecek ve bu kişilerin Türkiye’den sınır dışı edilmeleri için işlem yapılacaktır.
Göç İdaresi Uzatma Başvurusu Evrakları
Başvuru yapmak için hazırlaması gereken Göç İdaresi uzatma başvurusu evrakları başvurusunun gerekçesine göre değişmektedir. Yabancıların kendi bulunduğu güncel durumları değerlendirilerek bir evrak listesi oluşturulması gerekmektedir. Evrakların eksik ve hileli hazılrmanması durumunda uzatma başvurunuz iptal edileceğini bilmeniz gerekecektir.
Buna rağmen bütün uzatma başvurularında hazırlanması gereken evraklar aşağıdadır;
- Yabancı tarafından imzalanacak İkamet İzni Başvuru Formu
- Pasaport veya Pasaport yerine geçen belgenin noter onaylı fotokopisi
- Son 6 ay içinde çekilmiş biyometrik özellikli Dört adet fotoğraf
- Yabancının kalacağı sürede düzenli ve yeterli maddi imkâna sahip olunduğuna dair beyan
- Yabancıya ait geçerli bir sağlık sigortası olmalıdır.
- Yabancı postaladığı evrakların içine mutlaka İkamet izni harcını ödediğine dair verilen makbuzu da eklemelidir. İnternet üzerinden sanal POS kullanılarak yapılan ödemelerde makbuz konulması gerek yoktur.
Göç İdaresi uzatma başvurusu evraklarının büyük kısmı, başvuru nedenine göre değişiklik göstermektedir. Yukarıda belirtilen ortak evraklara ilave olarak, yabancının ikamet izni uzatma nedenine göre istenen evrakları da başvuru dosyasına eklemesi gerekmektedir.
Mevcut ikamet izni süresinin sonuna dek ikamet izni uzatma başvurusunun tamamlanması gerekmektedir. Aksi durumda tamamlanmayan başvuru mevcut ikamet izninin sonunda sistem tarafından otomatik şekilde iptal edilir. Bu durumda yabancı uyruklu kişinin Göç İdaresi uzatma başvurusu yapması mümkün değildir. Yeniden ilk başvuru olarak başvuru işlemi yapması gerekecektir.
Süresi bitmiş olan ikamet izninin uzatılmaması, uzatma başvurusunun reddi durumlarında yabancı uyruklu kişiye harca tabi olmayan ve Türkiye’de 10 kalmasını olanaklı kılan bir belge verilmektedir. İkamet izni uzatılmayan yabancı uyruklu kişinin Türkiye’de bir ailesinin olması gibi durumlarda 1 aylık kalma belgesi düzenlenebilir ve bu belge valiliğin onayı doğrultusunda 1 aylık dönemlerde uzatılabilir. İlk 1 ayın sonunda bu durumdaki bir kişinin ikamet izni talebi yeniden değerlendirmeye alınır.
Uzatma Ortak Açıklamaları
- Yabancı kira sözleşmesi ile kalıyorsa sözleşmenin noter onaylı örneğini başvuru dosyasına eklemelidir. Otel, hotel gibi yerlerde kalıyorsa buralarda kaldığına dair evrakları dosyasına eklemelidir. Yabancı Öğrenci yurtlarında kalıyorsa yurtta kaldığına dair imzalı evrakı dosyasına eklemelidir. 3. kişinin (akraba dışında) yanında kalınacak olması durumunda yanında kalınan kişinin noter onaylı taahhüdü (yanında kalınan kişinin evli olması halinde ayrıca eşinin de noter onaylı taahhüdü) istenir.
- Uzatma isteyen yabancının Türkiye’de ikamet edeceği adresi ve iletişim bilgilerini doğru ve eksiksiz bir şekilde girmesi gereklidir. Yabancı ile irtibata geçilebilmesi ve ikamet izni belgesinin adrese ulaştırılabilmesi için adres, telefon numarası ve e-posta bilgilerinin güncel olması gerekmektedir.
- Yabancıyı çalıştırma amaçlı misafir etme, ev ve bakım hizmetleri, izinsiz çalışma kapsamına girdiğinden bu gibi durumlarda yabancıya ve işverene idari para cezası uygulanmakta ve seyahat ile diğer masrafları işverene ait olmak üzere yabancı hakkında sınır dışı etme işlemlerine başlanmaktadır.
- Yabancı çocukların pasaport veya pasaport yerine geçen kimlik kartlarından anne ve baba tespit edilemiyorsa, doğum belgesi istenir.
- İkamet uzatma başvurusunda bulunan yabancı çocuğun anne veya babadan birisinin bulunmaması durumlarında onaylı muvafakat beyanı istenir. (Ebeveynlerin birinin ölümü halinde diğer eş ölüm belgesi ibraz etmelidir
- Yabancının evli olması halinde evlilik cüzdanı veya evli olunduğunu kanıtlayan belgenin onaylı fotokopisi istenmektedir. Bu belge Türk makamlarından alınmışsa imzalı ve mühürlü olması gerekmektedir. Belgenin yurt dışından temin edilmesi halinde noter onaylı Türkçe tercümesi ve Apostille şerhi gerekmektedir.
- Uzatma başvurularında başvuru dosyasına pasaport veya pasaport yerine geçen belgenin noter onaylı fotokopisi koyulacaktır. Pasaportun aslı dosya ya konulmamalıdır.
- Uzatma başvurularında yatırılacak harçlar göç idaresinin sisteminden kredi kartıyla sanal POS kullanarak, vergi dairelerinden, Maliye Bakanlığı veznelerine veya Maliye Bakanlığının anlaşmalı olduğu bankalara başvuru numarası verilerek ödenebilmektedir. Ödeme makbuzlarınızı iki nüsha halinde istenmelidir. Bu nüshalardan birisi yabancıda diğeri başvuru evraklarına eklenecektir. Ancak göç idaresinin sisteminden kredi kartıyla sanal POS kullanarak ödeme yapılması halinde ayrıca makbuz sunulması gerekmemektedir.
Göç İdaresi kısa dönem ikamet izni uzatması başvurusu yapabilecek Yabancılar şu kategoride belirtilmişlerdir;
- Bilimsel Araştırma yapmak amacıyla gelen yabancılar
- Türkiye’de taşınmaz mal üzerinden ikamet izni alan yabancılar
- Ticari bağlantısı olan ve iş Kurmuş olan yabancılar
- Hizmet içi eğitim programına katılan yabancılar
- Öğrenci değişim programları çerçevesinde eğitim alan yabancılar
- Turizm amaçlı kalacaklar
- Aile ikamet izninden kısa dönem ikamet iznine geçenler
- Tedavi amaçlı ikamet edenler
- İdari makamların talebi ile ikamet edenler
- Adli makamların talebi ile ikamet eden yabancılar
- Anlaşmalar çerçevesinde eğitim alacak yabancı öğrenciler
- Türkçe kursuna katılacak yabancı öğrenciler
- Kamu kurumları aracılığıyla eğitim, araştırma, staj ve kurslara katılacak yabancılar
- İdari makamların kararı ile ikamet eden yabancılar
Bu kategoride ikamet eden Yabancılar Göç İdaresi kısa dönem ikamet izni uzatma başvurusunda bulunabilirler. Ancak yükseköğrenimini tamamlayan yabancı öğrenciler eğitimini tamamladıktan altı ay içinde ikamet uzatma talebinde bulunmalarında uzatma işlemi yapılmaz. Daha önceki yıllar da yabancı kişiler turistik amaçlı ikamet izni ile Türkiye’de kalabiliyorlardı. Fakat göç idaresinin yeni aldığı kararlar çerçevesinde Turistik ikamet izni uzatması başvurusu bazen yapılamamaktadır. Türkiye’de kalmaya devam etmek isteyen yabancı şartlarını taşıdığı farklı bir ikamet türü için başvuruda bulunabilirler. Bu durumda turistik ikamet izni uzatması yasalar çerçevesinde güncellenmektedir.
Öğrenci İkamet İzni Uzatması
Normal öğrenim süresinde mezun olamayan yabancı öğrencilerin öğrenim hayatlarının devam etmesi şartıyla İkametlerini uzatma hakları vardır. Ancak verilen uzatmalar da ilk başvuruda ki gibi bir yıllık bir süreyi kapsamaktadır.
Yabancı öğrenci ikamet izni uzatması başvurusunda ortak evraklarına ek olarak eğitim aldığı kurumdan kaşeli-imzalı/E-imzalı olan ek belgeyi il göç idaresine sunmalıdır
Ancak Türkçe öğrenmek amacı ile ikamet izni alan yabancının öğrenci ikamet izni uzatması hakkı maalesef yoktur. Bu durum da olan yabancı kişi kısa dönem ikamet izni başvurusunda bulunabilir.
Açık öğretim programına kayıtlı olan yabancılar ve Üniversitelerin özel öğrenci, misafir öğrenci ve araştırma programı kapsamında gelen yabancıların ikamet izni uzatma hakkı yoktur.
Öğrenci ikamet izni uzatması da Tıpta uzmanlık eğitimi alan yabancı TUS kapsamında olunduğuna dair belgeyi ortak evraklar ile birlikte sunmalıdır.
Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi alan yabancı DUS kapsamında olunduğuna dair belgeyi Göç İdaresi uzatma başvurusu ortak evrakları ile sunmak zorundadır.
Üniversitesi tarafından Türkçe kursuna yönlendirilen yabancı öğrenci Türkçe dil kursu vermeye yetkili kurum veya kuruluştan alacağı eğitime dair imzalı ve kaşeli belgeyi (kursun süresi de belirtilmeli) uzatma evrakları ile birlikte vermelidir.
Erasmus Programı Kapsamında öğrenci olarak gelen yabancılar öğrenim göreceği kurumdan alacağı öğrenim amaçlı “değişim programı” kapsamında olunduğunu gösteren imzalı ve mühürlü belgeyi uzatma evraklarına eklemelidir.
Diğer öğrenim alanlarında eğitim almak amacıyla Türkiye’de kalan ve ikamet uzatması yapmak isteyen yabancı öğrenciler uzatma başvurusu ortak evraklarını hazırlayarak göç idaresine başvuruda bulunacaklardır.
Aile İkamet İzni Uzatması
Uzatması ikameti bitmek üzere olan yabancılar yasal izin süreleri dolmadan başvuruda bulunmalıdırlar. Aile kamet İzni uzatması evraklarına mutlaka evlilik cüzdanı eklenmelidir. Eğer yabancı evlilik cüzdanını Türkiye’den almış ise noter onaylı fotokopisi yeterlidir, ancak evlilik cüzdanı yurtdışından alınmışsa noter onaylı tercümesi evraklara eklenmelidir.
Aile kamet İzni alınırken sunulan şartlar da değişiklik olmuş ise (Doğum, Ölüm, Boşanma vb. gibi) uzatma ortak evraklarına ek olarak bu durumu gösteren belgeler de eklenmelidir.
Yabancıdan Talep Edilen Belgeler
Aşağıda belirtilen 3 madde de yabancıdan talep edilen evraklar yer almaktadır.
- Yabancı veya yasal temsilcisi tarafından imzalanan İkamet İzni uzatma Başvuru Formu
- Pasaport veya Pasaport yerine geçen belgenin noter onaylı fotokopisi
- Biyometrik özellikli Dört (4) adet fotoğraf
Yabancının Destekleyicisinden Talep Edilen Belgeler
Yabancının destekleyicisinden talep edilen belgeler derken Yabancının Türk vatandaşı eşi veya Türk vatandaşı ebeveyninden bahsetmekteyiz.
- Destekleyici yabancı ise Pasaportun veya Pasaportunun yerine geçen belgenin noter onaylı fotokopisi
- Destekleyici Türk ise Nüfus cüzdanının noter onaylı fotokopisi veya onaylı örneği
- Yabancı destekleyicinin İkamet izni belgesinin fotokopisi
- Destekleyicinin İkamet izni süresinde yeterli ve düzenli maddi imkâna sahip olunduğuna dair onaylı belge
- Destekleyiciyi ve diğer aile üyelerini kapsayacak sağlık sigortası olmalıdır.
- Destekleyicinin Adli sicil kaydı
- Yabancı destekleyicinin adres kayıt sistemine kayıtlı olduğunu gösteren belge
- Evlilik cüzdanı veya evli olunduğunu kanıtlayan belgenin (bilgileri içeren sayfaların) onaylı fotokopisi
- Anne veya babadan birisinin bulunmaması (ölümü halinde diğer eş ölüm belgesi ibraz etmelidir) durumlarında muvafakat beyanı sunulmalıdır.
- Boşanma halinde çocuğun velayet belgesi eklenmelidir.
- Pasaport veya yerine geçen belge ya da ulusal kimlik kartlarından anne ve baba tespit edilemiyorsa, doğum belgesi istenir. Doğum belgesi Apostil edilmelidir.
Bu belgeler dışında uzatma ortak belgeleri de birlikte sunulmalıdır.
İnsani İkamet İzni Uzatma
İnsani kamet izini uzatma başvurusu Yabancı çocuğun yüksek yararı söz konusu olduğun da, sınır dışı kararı alınmış olan yabancının ülke dışına çıkamayacak durum da olması, ülke menfaatleri açısından ikamet etmesi gereken yabancılar ve bu gibi özel durumları bulunan yabancılara verilen bir ikamet iznidir. İnsani ikamet izni uzatma şartların devam etmesi halin de yabancılara uzatma başvuru hakkı verilmektedir.
İnsani ikamet izni uzatma işleminde yabancılardan talep edilecek belgeler:
- Yabancı veya yasal temsilcisi tarafından imzalanan İkamet uzatma izni başvuru formu
- Pasaport veya pasaport yerine geçen kimlik belgesinin fotokopisi
- Biyometrik özellikli 4 adet fotoğraf
- Uzatma başvurusunda bulunan yabancı aile ise konsolosluktan alınacak Aile Belgesi
- Uzatma başvurusunda bulunan yabancıya ait olacak Adli sicil kaydı
- Yabancının Vatandaşı olduğu ülkenin yeminli tercümeli kimlik fotokopisi
- Önceki ikamet izin belgesinin fotokopisi sunulmalıdır.