Yabancı Çalışma İzni Nasıl Alınır

En az 6 ay oturma izni olan Yabancı çalışma izni başvurusu için doğrudan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına internet üzerinden başvurularını bildirirler.

Günümüzde eğer bir yabancı çalışma izni verilecekse; bu işlem yabancı olan kişinin niteliğinden tutun da çalışacağı yerin türüne, Türkiye’deki konjektürel durumuna göre bir sürü değişikliğe uğrayabilmektedir. Şuan ki dönemde yabancı insanların çalışma izni almak için uyması gerekenler ve başvuru esnasında yapılması şart olan durumlar olmaktadır.

Şirketinde veya kurum, kuruluş, kafe, restoranında, evinde (ev hizmetleri) vs. yerlerde işveren Yabancı personel çalıştırmak istiyorsa bizzat kendisi Yabancı çalışma izni müracaatını yapmalıdır. Peki Yabancı şu an nerede? Başvurular iki türlü yapılmaktadır. Yurt dışı başvurusu bu yurt dışında bulunan Türk Büyükelçiliğine veya Başkonsolosluğuna Yabancının müracaatı ile sonlanır. Diğeri Türkiye’de yasal ikamet izni ile kalan Yabancılar. Detayları aşağıda anlattık.

Türkiye’den Yabancı Çalışma İzni Başvurusu

Türkiye‘de çalışmak için başvurulan Yabancı çalışma izni maalesef eğitim sürecini kapsamıyor. Bunun yanında 6 ay oturma iznine sahip Yabancılar bu çalışma belgesine başvurabilir.

Bunun yanında oturma izninin süresi dolmuş veya yeni gelinmesi sonucu hem çalışanın hem ailesinin oturma izninin bulunmamasından ötürü ki bu özellikle savaş gibi insan kaynaklı yapay afetlerden dolayı farklı ülkelere sığınan mülteci, göçmenler bu sorunlarla karşılaşmaktadır.

Mülteci ve göçmenler çalışma izninden önce oturma izni alması gerektiğinden en başta bu izni almak için göç idarelerine başvurduktan sonra bu oturma belgesini temin edebilirler.

Personeline Yabancı çalışma izni almak için başvuran işverenin yanında kendi çalışan olan işçinin başvurdukları zaman istenen belgeler ve prosedürler tamamen birbirinden farklı olabilir.

6375 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunun yürürlükte olan yönetmeliği dikkatli incelenerek gerek işveren gerekse personelin sunduğu ayrı ayrı belgeler ve yerine getirdiği prosedürler incelenerek sonunda Yabancı çalışma izni verilmesi konusunda belli bir süre ve inceleme çerçevesinde karar verilir.

Yurtiçi Başvurularda Geçen Süreç

Yurtiçinde gerekli oturum ve çalışma iznini almak isteyen bireyle doğrudan başvuru yöntemini tercih ederlerse online başvuru aşamasını geçer ve belgeleri Çalışma ve sosyal Güvenlik Kurumu’na ulaştırır. Bu işlemlerin tamamlanma süresi 6 iş günü olarak tanımlanır. İkamet için başvuru yapılacaksa da çalışma belgesi izin belgesi olarak geçer bu işlem süresiz olarak sonlanır. Uzatma başvuruları 6 iş günü içinde sonlanırken çalışma iptali için yapılan başvurular da sözleşmenin bitiş tarihini takiben 15 gün içerisinde sonlanmaktadır.

Yurt Dışından Yabancı Çalışma Vizesi Başvurusu

İşveren olacak kişi Başkonsolosluğa 6 gün içerisinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına çevrim içi başvuru gerçekleştirmektedir. Gönderimi yapılan belgelerin tam olduğuna mutlaka emin olunuz ki herhangi bir sıkıntı çıkıp zaman kaybı yaratmasın. Eğer bir sıkıntı yoksa otuz gün içerisinde yayınlanması gerçekleşmiş olacaktır.

Onay aldıktan sonra tarafınıza mail yoluyla veya da telefon aracılığıyla bilgilenme yapmak için ulaşılacaktır. İzin verildikten sonra Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ‘da Yabancı çalışma izni için gerekli olan vizeye onay verdikten sonra konsolosluk vize harcı denilen bir şey ödeyeceksinizdir. Ülkelere göre farklılık göstereceğini unutmayınız. Böylelikle çok da zor olmayan adımları gerçekleştirdiği takdirde Yabancı çalışma iznine sahip olup istediğiniz yerde çalışma hakkına sahip olacaksınızdır. Gerekli adımlara dikkat edip uymayı ihmal etmeyiniz.

Yurtdışı Başvurularda Geçen Süreç

Yabancı çalışma izni için yapılan başvurularda yapılan başvuru online ise evrakların konsolosluğa tesliminin ardından süreç 10 iş günü içerisinde tamamlanır. Doğrudan başvuru yöntemi tercih edildiğinde konsolosluğa gerekli başvuruların yapılmasının ardından evrakların Çalışma ve sosyal Güvenlik Bakanlığı’na iletilmesi sağlanır ve bu süreç 10 iş günü içerisinde sonuçlanır. İkamet için yapılan başvurularda kişilerin çalışma izinleri varsa bu belge ikametgâh olarak geçer ve bu başvuru süresiz olarak anında tanımlanır.

Çalışma İzni İçin Önemli Bilgiler

Öncelikler yabancı insanların bilmesi gereken önemli bir nokta var ki o da; kendi adları için bir çalışma izni alamıyor olmalarıdır. Siz bir işverenseniz o zaman çalıştıracağınız yabancı insan için gereken izin başvurusunu sizin yapmanız gerekmektedir veya da siz bir danışmanlık firmasını bu işlemi gerçekleştirmesi için tutabilirsiniz ve başvuruyu onlar yapar.

Çalışacak olan yabancı kişilerin ikamet durumlarına göre çalışma izin talebi olarak iki farklı seçenek bulunmaktadır. En az altı aylık bir süre geçerliliğe sahip olan yabancılar için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına e-devlet sistemi aracılığıyla başvuru rahatlıkla yapılabilmektedir. Ancak geçerli bir ikametgâh izni bulunmuyorsa daha önceki ülkesinde olan yeri veya da yine başka bir ülkenin Türk büyükelçiliği veya konsolosluğu üzerinden olacak şekilden olan başvurular yapılıp kabul görmektedir.

Başvurularda Uyulması Gereken Kurallar

Çalışma ve oturum izni için yapılan başvuru süreçlerinde Bakanlık tarafından başvurulara olumsuz netice alınması durumunda oturum izni bulunmayan vatandaşların süreleri bittikten sonra ülkeyi terk etmeleri ve kendi ülkelerine dönüş yapmaları gerekir. Tekrar yapılacak girişlerde tekrar ülke konsoloslukları ile iletişime geçerek giriş sürecini başlatmaları gerekir.

Çalışma izni için uzatma başvurusu yapıldığında kişinin çalıştığı süreç boyunca ki şartları incelenir sosyal güvenlik bilgileri alınır. Eğer işveren ise bu sürece kadar ilettiği işletmeye ait özellikler incelenir devlete olan katkıları araştırılır ve bu gibi incelenerek ileriye yönelik olarak değerlendirme sonuçlandırılır.

Yurt dışından gelerek ülkemizde çalışmak isteyen yabancı uyruklu vatandaşlar burada belirli süreler dahilinde kalarak çalışma hayatına atılabilir. Ülke içerisinde yaptırdıkları oturum işlemleri sürelidir ve her yıl tekrarlanması gereken işlemler kapsamında istedikleri kadar bu kişiler ülkemizde kalabilirler. Hem oturum hem de çalıma izinlerinin bakanlık kurumlarınca yerine getirilmesine istinaden bu başvurularda belirli bir sürecin ardından işlemler tamamlanır. Her başvuru ve başvuru yöntemi bu başvurulardaki bekleme süresini değiştirir.

Yabancı Çalışanlarda Sigorta Şartı

Yabancı uyruklu kişinin çalışma izni başvurusu yurt içinden yapılmış ise iznin başlangıç tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde sigorta girişi yapılmalıdır. Çalışma izni başvurusu yurt dışından yapılmış ise yabancı uyruklu kişinin ülkeye girişinden en geç 30 gün içinde sigorta girişi yapılmış olmalıdır.

Çalışma izni muafiyeti ile çalışan yabancı vatandaşları da diğer yabancılarda olduğu gibi sigortalı çalışmak zorundadır.

Ancak yabancı uyruklu kişi sigorta priminin kendi ülkesinde ödediğini kanıtlar ise Türkiye’de ayrıca sigorta olmasına gerek yoktur. Bu durumda sadece Uluslararası Sosyal Güvenlik Sözleşmesi yapılmış ülke vatandaşları için geçerlidir.

Sosyal Güvenlik Sözleşmesi İmzalanmış Olan Ülkeler Aşağıda Listeyi Kontrol Edin!

Türkiye’de Yabancı İşçi Çalıştırma Şartları

Yabancıların Türkiye’de çalışabilmeleri 6735 sayılı Uluslararası İş Gücü Kanunu ve 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzni Hakkındaki Kanun kapsamında düzenlenir. Kanuna göre bazı yabancılar çalışma izninden muaftır. Bazılarının ise çalışma izni alması zorunludur. Muaf olan kesim genelde yönetimde yer alan şirket ortaklarıdır. Muaf olmayanlar, şirket ortağı yönetim kurulu üyeleri ve diğer kapsamda olanlardır. Ülkemizde yabancıların çalışma izni alması bazı şartları bağlıdır. Türkiye’den başvuru yapacak personelin ülkemizde en az 6 ay ikamet etmesi mecburidir. Ülke dışından başvuru yapacakların ikameti bulunduğu ülke veya vatandaşı olduğu ülkedeki Türk Dış Temsilciliklerine başvurması yeterlidir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca verilecek karar doğrultusunda çalışma izni verilecektir.

Yabancılar Çalışma İzni Taban Ücretler

Türkiye, küresel piyasaların lider ülkelerinden biridir. Yabancılar için hem yatırım hem çalışma imkânları fazladır. Yerli ve yabancı yatırımcılar bünyelerinde uyruğu T.C olmayan personel de çalıştırabilmektedir. Şartları kanunla ve yönetmeliklerle belirlenmiştir. Yabancı personel çalıştıracakların merak ettiği hususlardan biri personel maaşlarıdır. İşverenlerin yabancı çalışanlara vereceği maaşlar ve ödeyeceği sigorta primleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca düzenlenmiştir. Bakanlığın belirlediği iş günü ve taban ücretin altında ödeme yapılması ve sigortasız yabancı işçi çalıştırılması yasaktır. Aksi halde cezai yaptırımlar söz konusudur.

Yabancı işçiler için ödenecek taban maaş cetveli, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanmıştır. İşverenlerin bu cetvel dışında çıkması mümkün değildir. Çalışma, 30 iş günü kabul edilir. Taban ücretler her meslek branşı için ayrı ayrı düzenlenmiştir:

• Ev işlerinde çalışan yabancılar için brüt asgari ücret: 3.577,50 TL
• İhracat görevlisi, satış elemanı ve pazarlama alanında çalışan yabancılar için asgari ücretin 1,5 katı: 3.577,50 TL x 1,5
• Turizm gibi eğlence sektöründe çalışan yabancılar ile masör gibi işlerde çalışan yabancılar asgari ücretin 2 katı: 3.577,50 TL*2
• Öğretmen, doktor gibi nitelikli mesleklerde çalışacak yabancılar için asgari ücretin 3 katı:3.577,50 TL-TL x 3
• Şube müdürleri, mühendis ve mimarlar için asgari ücretin 4 katı:  2.943,00-TL*4
• Pilotlar ve üst düzey yöneticiler asgari ücretin 6.5 katı: 2.943,00-TL x 6,5

Kişinin medeni durumu, çocuk sayısı gibi faktörler ücretlerde makul miktarlarda değişiklik yaratabilir.

Çalışma İzni Harç Ücreti;

Çalışma izni harç ücretleri 2021 yılı içerisinde listede görüldüğü gibidir.

• Süreli Çalışma İzin Belgesi; 1.017,80 TL
• Süresiz Çalışma İzin Belgesi; 10.181,70 TL
• Bağımsız Çalışma İzin Belgesi; 10.181,70 TL
• Geçici Koruma Çalışma İzin Belgesi; 378,70 TL
• Çalışma İzni Değerli Kağıt Bedeli; 125,00 TL

Önemli: Bir yıldan fazla süreli istenen çalışma izinleri için her yıl 1.017,80 TL harç alınmaktadır.

Yabancı Çalışma İzni Başvurusu İçin Gerekli Belgeler

Günümüzde yabancı insanları çalışma izinine sahip olması için gereken çeşitli belgeler bulunmaktadır. Bu belgeler şirketin ne üzerine olduğuna, sektörüne göre birtakım farklılıklara uğrayabilmektedir. Tek bir değişmeyen şey vardır o da ulusal elektronik tebligat sistemi ve elektronik imza yardımıyla yapılıyor olmasıdır. Hazırlanması istenen gerekli belgeler şu şekildedir;

Yabancı çalışma izni için başvuru yapacak olan taraf işveren veya onun görevlendirdiği bir danışman firmadır. Hazırlanması gereken belgelerse; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bir çalışma izin formu gönderilir. Bu izin formu gereken evraklarda ilk sıradadır. Daha sonrasında vergi makamları tarafından onaya uğramış olan bir bilanço, kar-zarar durumunu gösteren bir tablo yani faaliyet belgesi gereklidir.

Şirketin veya da çalışılacak yerin en son gerçekleşen sermaye ve ortaklık yapısının belli olduğu bir Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi yani Resmi Gazete, bununla birlikte noterin onay vermiş olduğu vekâletname ve başvuranın şirketle olan bir iş sözleşmesi gerekli belgelerdir.

Son olarak da çalışmak isteyen kişi mühendislik, inşaat, müteahhitlik ve danışmanlık gibi dallardan birinde ilerlemek istiyorsa bu pozisyonlarda çalışmakta olan Türk kişilerin ücretleri ve yabancı uzman ile işveren arasında gerçekleşmiş olan bir sözleşme de gereken evraklar içindedir. Bu belgeler eksiksiz tamamlandığında izin başvurusu konusunda evrak açısından bir sorun çıkmayacaktır.

Yurtiçi Başvuruda İstenen Belgeler Nelerdir?

Yabancı çalışacak olan kişiler için hazırlamaları gereken belgeler şu şekildedir; iş sözleşmesi, pasaport örneği, diploma örneği, eğer uygunluğu varsa bir referans mektubu, ikamet izin örneği, çalışma izni kartı örneğidir.

Yurtdışı Başvuruda İstenen Belgeler Nelerdir?

Yabancı olan bir çalışandan istenen belgeler de şu şekildedir; pasaport örneği, başvuru formu örneği, iş sözleşmesi örneği, bir fotoğraf. Bunlar dışında istenen bir belge olursa vize sürecinde gerçekleşebilecek bir şeydir. Buna ek olarak işveren olan kişiden istenen belgelerse; başvuru dilekçesi örneği, başvuru formu örneği, belirli iş sözleşmesi örneği, pasaport örneği, diploma örneği ve gereken bir durum olduğu takdirde çalışacak olan kişiye ait referans mektubudur.

Yabancı İşçilerin Kısıtlamaları Ve Gereklilikleri Şunlardır

Ev Hizmetleri hariç Yabancı çalışma izninin istenildiği yerlerde Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan belirtilen miktarda Türk  personel çalıştırılmalıdır. İşyerinin ödenmiş sermayesi en az 100. 000 TL olmalıdır ve en az 5 Türk işçi çalıştırma zorunluluğu vardır.

Yabancı Şirket Ortaklarının Yükümlülükleri Neler?

Şirketin ortağı olarak yer alan ve şirketten çalışma izni talep eden Yabancı şirkette en az pay olarak %20 hisse bulundurmakla yükümlüdür. Bunun sonucunda bu oran en az yaklaşık 40.000 TL’ye karşılık gelmelidir.