İkamet izni: Yabancı uyruklu kişilerin yasal yollardan göç etmek istedikleri bir ülkeye 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası koruma kanunu maddelerine dayanarak oturma izni almak için başvurmasına denir.
Türkiye’ye vize ya da vize muafiyeti ile gelen yabancı uyruklu kişiler kendilerine verilen 90 günlük süreden daha fazla ülke de kalmak istiyorlar ise ikamet izni almaları zorunludur.
Ancak yabancı uyruklu kişi veya kişilerin almış olduğu bir yasal ikametin kanunla belirlenen hükümleri taşımaması veya taşımadığının anlaşılması halinde alınan yasal ikamet izni iptal edilir.
İkamet İzni İptali
Türkiye’ye vize ya da vize muafiyeti ile gelen yabancı uyruklu kişilerin yasaların kendilerine verdiği ikamet izninin şartlarını yerine getirmedikleri anlaşılır veya kendilerine verilen ikamet izni şartlarının izin dışın da kullanıldığı yetkili merciler tarafından anlaşılır ve ispat edilir ise verilen ikamet izni iptal edilir.
Türkiye’de ikamet izninin reddi, ikamet izninin iptali ve ikamet izninin uzatılmaması yetkileri valiliklere verilmiştir.
İkamet izninin iptali yabancı uyruklu kişiye, yasal temsilcisine veya avukatına PTT yoluyla tebliğ edilir. Yapılan tebligatta oturumun iptaline itiraz edecek olan yabancı uyruklu kişinin yasal yollarına ilişkin bilgiler de ayrıca yer almaktadır.
Türkiye’de kısa dönem ikamet izni alabilen yabancı uyruklu kişiler aldıkları ikametin şartlarını ikamet izin süresi devam ettiği süresince taşımak zorundadırlar.
Türkiye’ye bilimsel araştırma ile gelenler, Türkiye’de taşınmaz mülkü olanlar, Ticari ilişkileri ile Türkiye’de olanlar, Türkiye’de iş kuracak olanlar, Hizmet içi eğitime katılanlar, Türkiye’nin taraf olduğu antlaşmalar ile gelenler, Öğrenci değişim programların da yer alanlar, Turizm amacıyla kalacak olanlar, Kamu sağlığına tehdit olabilecek bir hastalığı bulunup tedavi olacak yabancı kişiler, Adli veya idari makamların isteğine veya kararına göre Türkiye’de kalacak olanlar, Türkçe öğrenmek için kursa katılanlar, Aile ikametinden kısa dönem ikamete geçiş yapmak isteyenler, Kamu kurumları aracılığı ile Türkiye’de eğitim, araştırma, staj ve kurslara katılacak olanlar, Türkiye’de üniversite eğitimini tamamlayanlardan mezun oldukları tarihten itibaren altı ay içinde başvuru da bulunanlar, Türkiye’de çalışmayan fakat Cumhurbaşkanınca belirlenen kapsam ve tutarda yatırım yapacaklar ve bu kişilerin yabancı olan eşi, yabancının ve yabancı eşinin reşit olmayan veya bağımlı yabancı çocuğu, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşları oturum talebin de bulunabilirler.
Ancak bu talepler de bulunan yabancı uyruklu kişilerin ikamet izinlerinin şartlarını ikamet izin sürelerince bu şartları taşımakla yükümlüdürler. Yerine getirmedikleri hükümlülükleri ikamet izinlerinin iptaline neden olur.
Kısa Dönem İkamet İzninin İptal Nedenleri
- İkamet talebin de bulunan yabancı uyruklu kişilerin başvuru da bulundukları bilgi ve belgeleri yetkili makamlara sunmaması durumunda iptal edilir
- Oturum izni için sunulan resmi evrakların hileli yollarla edindiği veya sahte olduğu anlaşılır ise Oturum izni iptal edilir.
- Oturum izni sırasın da başvuru sırasında kullanılan pasaportun ya da pasaport yerine kullandığı kimliğinin talep ettikleri ikamet süresinden en az 60 günden daha fazla süreli olması gerekir.
- Türkiye’ye giriş yasağı olanların ikamet izinleri iptal edilir
- Kamu düzenini ve güvenliğini tehdit edenlerin ikamet izinleri iptal edilir.
- İkamet izin süresini kapsayacak genel sağlık sigortası bulunmayan yabancıların ikamet izinleri iptal edilir.
- İkamet izin süresince yeterli maddi desteği olmayan yabancıların ikamet izinleri iptal edilir.
- Türk Ceza Kanununa göre takip edilen ödemesi gereken borç ve cezaları ödemeyi kabul etmeyen yabancıların ikamet izinleri iptal edilir.
- Verilen oturum izninin veriliş amacı dışında kullanıldığı yetkili makamlarca anlaşılır ise yabancının aldığı oturum iptal edilir.
Kısa Dönem İkamet izin iptalleri valiliklerce yabancı uyruklu kişinin kendisine, yasal temsilcisine veya avukatına PTT yoluyla tebligat olarak gönderilir. Gönderilen tebliğ de yabancı iptal kararına itiraz etmek istiyorsa bu itirazı nereye ve nasıl yapabileceğine dair bilgiler bulunur.
Uzun Dönem İkamet İzni
Uzun Dönem İkamet izni Türkiye’de en az sekiz sene yasal ikamet izniyle kalmış olan yabancı uyruklu kişilere Bakanlığın onayı ile valilikler tarafından hak tanınan süresi olmayan oturum izni türüdür.
Ancak mülteci(sığınmacı), şartlı mülteci, ikincil koruma statüsünde ki yabancı uyruklu kişiler ve insani Oturum olan yabancılar uzun dönem oturum izni için başvuru da bulunamazlar.
Uzun dönem ikameti alabilen yabancı uyruklu kişiler kanunlarda yer alan bazı haklar saklı kalmak kaydı ile Türk vatandaşlarına verilen haklardan yararlanabilirler. Ancak uzun dönem ikamet onayı almış olan yabancı uyruklu kişinin bu haklarına Cumhurbaşkanı kısmen ya da tamamen kısıtlayabilir.
Yabancı uyruklu kişinin aldığı uzun dönem ikamet izninin kullanım amacı dışına çıkıldığının tespiti oturum iznini iptaline neden olur.
Uzun Dönem İkamet İzninin İptal Nedenleri Nelerdir?
- Yabancı uyruklu kişinin kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından bir tehdit oluşturması.
- Yabancının ikamet izni aldığı ülkeden geçerli bir sebebi olmadan bir yıldan daha uzun bir süre yurt dışında bulunması durumunda iptal edilir.
Uzun Dönem İkamet izin iptalleri valiliklerce yabancı uyruklu kişinin kendisine, yasal temsilcisine veya avukatına PTT yoluyla tebligat olarak gönderilir. Gönderilen tebliğ de yabancı iptal kararına itiraz etmek istiyorsa bu itirazı nereye ve nasıl yapabileceğine dair bilgiler bulunur.
Öğrenci İkamet İzni
Türkiye’de herhangi bir yükseköğretim kurumunda öğrenim görebilmek için talep edilen ikamet izin türüdür. Öğrenci ikamet izin süreleri öğrenim süresini aşamaz.
Öğrenci İkamet İzinlerinin İptal Nedenleri
- Öğrencinin öğrenim süresinin dolmasına rağmen ikamet izni talebin de bulunması bu talebin reddine sebep olur.
- Öğrenimi sürdüremeyeceğinin kanıtlanması öğrenci ikametinin iptaline neden olur.
- İkamet iznini amacı dışında kullanması ikamet izninin iptaline neden olur.
- Öğrenci ikameti alan yabancının hakkın da Türkiye’ye giriş yasağının olması veya sınır dışı etme kararının verilmesi ikamet izninin iptaline neden olur.
Öğrenci ikameti ile Türkiye’de oturum alan yabancı uyruklu kişiler çalışma izni alarak çalışabilirler. Ancak bu çalışma haklarını öğrenci ikamet iznini aldıkları tarihten bir yıldan sonra başlar ve bu çalışma da hafta da yirmi dört saatten fazla da olamaz.
Aile Oturum İzni
Aile ikamet izni ikamet izin türlerinden biri ile Türkiye’de kalma hakkı olan yabancı uyruklu kişilerin aile birliğinin bozulmaması için talep edilmesi durumunda verilen yasal oturum izinlerinden birisidir. Ancak alınan aile ikametini taşıması gereken şartların ortadan kalkması ya da verilen ikamet izninin amacı dışın da kullanılması anlaşılır ve ispatlanır ise verilen oturum izni iptal edilir.
Aile ikamet İzni İptal Nedenleri Nelerdir?
- Aile fertlerini geçindirecek Türk Vatandaşının geliri yetersiz olması durumunda iptal edilir.
- Bu ikamet kategorisinde yaptırılması gereken genel sağlık sigortasının yaptırılmadığı anlaşılması ikamet izninin iptaline neden olur.
- Aile suçlarına karşı herhangi bir hüküm giyilmesi ikamet izninin iptaline neden olur.
- Yabancıların izin alınırken sunduğu şartların ortadan kalkması ve kısa dönem ikamet izni alamaması
- Yabancının Türkiye’ye giriş yasağının olması ya da sınır dışı edilmeleri ikamet izninin iptaline neden olur.
- İkamet izninin verildiği amacı dışın da kullanılması ikamet izninin iptaline den olur.
- Bir yıl içerisinde 180 günden fazla yurt dışın da kalmaları halinde Yabancının ikameti iptal olur.
- Aile ikameti alan evli yabancıların evliliğinin sahte olduğunun anlaşılması ikamet izninin iptaline neden olur.
İnsani Ticaret Mağduru İkamet İzni
İnsan ticareti mağduru olan yabancı uyruklu kişilerin zorla çalıştırılmak üzere köleliğe tabi işlerin tehdit, baskı veya şiddet gösterilerek yaptırılmak suretiyle ülkeye sokulması veya ülkeden çıkartılmasına insan ticareti mağduru denilmektedir.
Yabancıların yaşadıkları zorluklardan kurtulabilmeleri ve yetkililer ile iş birliği yapabileceklerine karar verilmesi amacı ile valilikler tarafından 30 gün süre ile verilen oturum iznidir.
Kişilerden diğer ikamet türlerinde istenen şartlar aranmamaktadır. Ancak belli durumlar da bu ikamet izninde de iptal durumları olabilir.
İnsan Ticareti Mağduru İkametinin İptal Nedenleri Nelerdir?
- Bu kategoride oturum alan yabancı uyruklu kişinin kendisini mağdur eden kişiler ile yeniden irtibata geçtiği anlaşıldığın da verilen ikamet izni iptal edilir.
- İnsan ticareti mağduru olduğunu beyan ederek oturum alan yabancının bu beyanının gerçek olmadığı anlaşıldığın da oturum izni iptal edilir.
İnsani İkamet İzni
Mülteci sıfatı taşımayan güvenliği ya da yaşam hakkının tehlikeye girdiği özel durumları olan yabancı uyruklu kişilere verilen özel bir ikamet izin türüdür. Bakanlığın onay vermesi şartı ile sadece özel durumları olan yabancılara verilir.
İnsani İkamet İzninin İptal Nedenleri
Türkiye’de kalan Yabancı; İzin aldığı sürede özel durumunun ortadan kalkması halin de insani oturum izni iptal edilir.