Özbekistan vatandaşları oturma izni, Türkiye’ye vize veya vize muafiyeti ile gelen yabancının kendisine verilen yasal süreden daha uzun süre kalmak istemesi ile yetkili makamlardan alacağı ikamet izni demektir. Özbekistanlı yabancı da diğer yabancılar gibi ikamet izni almak zorundadır.
Oturma iznini vermeye yetkili olan makam Göç İdaresidir. Oturum izni almak isteyen yabancı önce şartlarının uyduğu ikamet izinlerinden birini seçerek Göç İdaresinin sitesinden e-ikamet sayfasından online başvuru başlatacaktır. Online başvuruda Özbekistanlı yabancı ikamet başvuru formunu doldurup randevu günü ve saati aldıktan sonra istenilen belgeleri hazırlamalıdır. Yabancının aldığı randevu gün ve saatinde eksiksiz evrak ve harç makbuzları ile birlikte Göç İdaresinde şahsen bulunmalıdır.
Özbekistanlı yabancının şartlarının uyduğu ikamet iznine başvurmak istediğinde aşağıdaki durumlara dikkat etmesi gerekmektedir:
- Özbekistan Vatandaşının talep ettiği ikamet izni süresinin bitiş tarihinden 60 gün daha uzun süresi olan pasaport veya kimlik belgesi olması gerekmektedir;
- İkamet izni başvuru tarihinde yabancının vize süresini geçirmemeye dikkat etmelidir. Ancak süre geçirilmiş ise 10 günlük süre aşılmamış ise yine başvuruda bulunabilmektedir.
- İkamet izni başvuru türünün şartlarını taşıdığından emin olmalıdır.
- İlk kez ikamet izni başvurusunda bulunan yabancının belirlenen gün ve saatte randevusuna gitmesi gerekmektedir. Aksi takdirde, başvurusu değerlendirilmeye alınmayacaktır.
- Özbekistanlı yabancı ikamet izni başvurusunun sonucunu beklemeden yurt dışına çıkış yapmak istiyorsa ikamet harçlarını ödediklerini kanıtlamak ve talep ettikleri ikamet izni süresinin içinde olmak kaydıyla başvuru belgeleriyle birlikte sınır kapılarından birden fazla çıkış yapabilirler ve bu çıkışlarda yurt dışından her defasında on beş gün içinde döndükleri takdirde ülkeye girişlerinde vize koşulundan muaf tutulurlar. Ancak bu on beş günü aşmaları halinde vize genel hükümlerine göre işlem yapılır.
- Çalışma iznine veya Çalışma İzni Muafiyet Teyit Belgesine sahip olan Özbekistanlı yabancının ayrıca oturma izni almasına gerek yoktur.
E-İkamet Başvurusu
Türkiye içinden yapılacak oturum izni başvurusu ve uzatma başvurusu e-ikamet sistemi üzerinden yapılır. Goc Gov Tr sistemine Göç İdaresinin resmi internet sitesinden giriş yapılacaktır. İlk defa oturum iznine başvuran Özbekistan vatandaşı e-ikamet sayfasından başvuru formunu doldurduktan sonra sistem tarafından kendisine verilen randevu gün ve saatinde bulunduğu ildeki İl Göç İdaresinde şahsen bulunması gerekmektedir.
Özbekistan Vatandaşı e-ikamet üzerinden başvuruda bulunup randevu aldıktan sonra öncelikle ikamet harç bedellerini peşin olarak ödemeli ve makbuz almalıdır. Çünkü başvuru sırasında bu makbuzu göç idaresine sunmak zorundadır. İkamet harç bedelleri ödenmemiş olan başvurular değerlendirilmeye alınmamaktadır.
Özbekistanlı yabancının başvuruda bulunabileceği ikamet izinleri aşağıda ki gibidir:
Özbekistan Vatandaşları Kısa Dönem Oturma İzni
Özbekistan Vatandaşları kısa dönem oturma izni, her defasında en fazla birer yıllık süre için verilmektedir. İkamet izni süresinin belirlenmesinde, yabancının talebi, gerekçesi ve ikamet izniyle ilgili diğer hususlar göç idaresi tarafından dikkate alınmaktadır. Kısa dönem ikamet izninden birçok başlık yer alırken daha çok talep edilen ikamet izni gerekçeleri şöyledir;
- Taşınmazı bulunan Özbek yabancı tarafından yapılan ikamet izni başvurusu; taşınmazın konut olması ve bu amaçla kullanılması gerekmektedir.
- Ticari bağlantı veya iş kurma nedeniyle yapılan ikamet izni talebinin süresi üç ayın üzerinde ise yabancıdan temas kuracağı kişi veya şirketlerin davet mektubu veya benzeri belgeler istenebilir.
- Öğrenci değişim programları çerçevesinde eğitim veya benzeri amaçlarla ikamet izni verilecekler için ilgili kurumdan alınacak bilgi veya belgelerin sunulması istenir. İkamet izni süresi, eğitim veya benzeri amacın süresini geçemez.
- Turizm amaçlı ikamet izni başvurularında; yabancının ülkede nerede, ne zaman ve ne süreyle kalacağı gibi seyahat planına ilişkin hususlardaki beyanı göç idaresi tarafından değerlendirilir. Yabancıdan seyahat planına ilişkin ya da kalış amacını ortaya koyan bilgi veya belge sunması istenebilir.
- Türkçe öğrenme amacıyla verilen ikamet izni, Türkçe öğrenme kursu vermeye yetkili kuruma kayıt yaptıran yabancıya en fazla iki defa verilebilir. İkamet izni süresi kurs süresini geçemez. Türkçe kursu veren kurumun Milli Eğitim Bakanlığından izinli olması zorunludur. Kursu veren kurum, Türkçe öğrenim amacıyla kayıt yaptıran yabancının kursa başlama ve devam durumunu il müdürlüğüne bildirmekle yükümlüdür.
Özbekistan Vatandaşları Uzun Dönem Oturuma İzni
Uzun dönem ikamet Göç Politikaları Kurulunun belirleyeceği şartları taşıyan Özbek uyruklu yabancılara, Bakanlık onayıyla valilikler tarafından, süresiz olarak verilen ikamet iznidir.
Özbekistan Vatandaşları oturma izni şartlarını taşımaları durumunda uzun dönem ikamet izni talebinde bulunabilmektedir.. Uzun dönem ikamet izninin şartlarından biri olan ve en önemlisi ülkede kesintisiz sekiz yıl süreyle ikamet etmiş olmaktır. İkamet süresinin hesaplamasında başvuru tarihi esas alınır. Bu ikamet izni için sayım yapılırken yabancı öğrenci ikameti ile kalmış ise bu ikametin yarısı sayıma katılmaktadır. Bir diğer önemli hususta Özbekistanlı yabancının, başvuru tarihi itibarıyla son üç yıl içinde sosyal yardım alıp almadığıdır. Yani Özbek yabancı kaldığı son üç yıl içinde hiçbir sosyal yardım almamış olmalıdır. Sosyal yardım aldığı tespit edilirse ikamet talebi olumsuz sonuçlandırılır.
Ayrıca yabancının kalacağı sürede yeterli ve düzenli bir gelir kaynağına sahip olması gereklidir.
Uzun dönem ikamet izni alabilen yabancı bu ikamet sayesinde, Türkiye’deki ikamet, seyahat, çalışma, yatırım, ticari faaliyet, miras, taşınır ve taşınmaz iktisabı konularına yönelik işlemleri, ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından Türk vatandaşlarına uygulanmakta olan mevzuata göre yürütülür.
Özbekistan Vatandaşları Aile Oturma İzni
Aile ikamet izni talep eden Özbek yabancı bunu her defasında sadece iki yıllık süreler için isteyebilmektedir. Bu ikamet iznini talep edebilecek yabancılar şöyledir, Türk vatandaşı ile evli olan yabancı, herhangi bir ikamet türünden bir yıldır Türkiye’de kalan yabancı kendi ailesi için aile ikameti isteyebilir.
Aile ikameti almış olan Özbek yabancının Türk vatandaşıyla olan evliliğinin bitmesi durumunda, yabancıya, en az üç yıl aile ikamet izniyle kalmış olmak kaydıyla kısa dönem ikamet izni verilebilir. Söz konusu yabancının, şartlarını sağladığı başka bir ikamet izni çeşidine başvurma hakkı saklıdır. Bu durumda olan yabancılar kısa dönem ikamet iznine geçiş yapma hakkı vardır.
Özbek vatandaşları aile ikamet izinlerini destekleyici olan eşi sayesinde alabilmektedirler. Bu destekleyici kişinin ölümü halinde, destekleyiciye bağlı olarak alınmış olan aile ikamet izni süresi sonuna kadar yabancıya kullandırılır. Daha sonra yabancıdan süre şartı istenmeden kısa dönem ikamet izni verilebilir. Bu sürenin sonunda yabancının ikamet izni talebi genel hükümlere göre değerlendirilir.
Özbekistan Vatandaşları Öğrenci İkamet İzni
Öğrenci ikamet izni başvurusu, Özbek öğrencinin ön kayıt işleminin tamamlanmasından sonra öğrenci ya da öğrenim göreceği okul tarafından, Genel Müdürlüğün belirleyeceği usul ve esaslara göre yapılır. Yani Türkiye’de bir yükseköğretim kurumunda ön lisans, lisans, yüksek lisans ya da doktora öğrenimi görecekler ile aile ikamet izni bulunmayan ilk ve orta derecede öğrenim görecek Özbek yabancılar öğrenci ikamet izni almalıdırlar.
Öğrenci ikamet izni, ikamet izni başvuru tarihinden itibaren öğrenim programının tamamını kapsayacak şekilde düzenlenebilir. Normal eğitim süresinde mezun olamayan Özbek öğrencinin ikamet izni en fazla birer yıllık sürelerle ve azami eğitim süresini aşmayacak şekilde uzatılır.
Türk okul veya fakültelerinde okuyan Özbek öğrencilere ikamet izni harçsız olarak düzenlenir. Bu okullar dışında kalan konsolosluk, büyükelçilik okulları ve uluslararası okullar gibi Türk okulu sayılmayan okulların öğrencilerinden ikamet izni harcı alınır.
Ayrıca öğrenci ikamet izinleri, Özbekistan vatandaşının, yalnızca eş ve çocuklarının aile ikamet izni başvurularında destekleyici olabilme hakkı sağlar. Diğer yakınlarına ikamet izni alma konusunda hiçbir hak sağlamaz. Öğrenci ikamet izni süresi öğrenim süresini aşamaz.
Üniversitelere kayıt yaptırmak amacıyla ülkemize gelen Özbek vatandaşlarının okullarının isteğiyle Türkçe hazırlık kurslarına yönlendirilmesiyle öğrencilere durumlarını belgelemeleri kaydıyla bir sonraki öğrenim döneminin başlangıcına kadar öğrenci ikamet izni verilmektedir.
Türkiye’de öğrenim gören yüksek lisans ve doktora öğrencileri, çalışma izni aldıkları takdirde çalışabilirler. Ancak ön lisans ve lisans eğitimi alan Özbek vatandaşları ikametlerinin bir yılını doldurmalıdırlar.
Çalışma izni alan öğrenciler, çalışma izninin geçerli olduğu süre içinde öğrenci ikamet izni almaktan muaftırlar. Ancak yabancı, çalışma izni süresi bittiğinde veya uzatılmadığında öğrenci ikamet izni almak zorundadır.
Özbekistan Vatandaşları Oturum İzninin Sonuçlanması
İkamet izni başvuruları, yabancının başvurusunun işleme alınmasından itibaren en geç doksan gün içinde sonuçlandırılır. Doksan günlük süre, bilgi ve belgelerin tam olarak yetkili makama teslim edildiği tarihten başlar. Sürenin uzaması halinde yabancıya bilgi verilir.
Başvuru sırasında Özbek vatandaşının eksik bilgi ve belgeler sunması halinde bu durum yabancıya bildirilir. Yabancı bu bildirim tarihinden itibaren en geç otuz gün içerisinde bilgi ve belgelerin tamamlamalıdır. Eğer yabancı bu eksikliği tamamlamaz ise başvurusu işlemden kaldırılır. Bu sebeple ilk başvuru sırasında bilgilerin ve belgelerin eksik olmamasına dikkat edilmesi daha sağlıklı olur.
Şu durumda göz önünde bulundurulmalı ki İkamet izni başvurusunun değerlendirilmesi sürecinde göç idaresi yabancıyla görüşme yapmak isteyebilir.
Oturuma İzninin Reddi Ya Da İptali
Yabancının talep ettiği ikamet izni şartlarından birinin veya birkaçının yerine getirilmemesi veya ortadan kalkması. Alınan İkamet izninin, veriliş amacı dışında kullanıldığının belirlenmesi, Özbek Vatandaşının son bir yıl içinde toplamda yüz yirmi günden fazla süreyle yurt dışında kalınması. İkamet izni alan yabancının hakkında geçerli sınır dışı etme veya Türkiye’ye giriş yasağı kararı bulunması gibi durumlarda ikamet talepleri reddedilir ya da alınmış olsa bile iptal edilir.
Kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından ciddi tehdit oluşturduğu ilgili güvenlik birimlerinden görüş alınarak tespit edilenlerin uzun dönem ikamet izni de iptal edilir.
İkamet izni başvurusunun reddi, iptali veya uzatılmaması kararı yabancıya ya da yasal temsilcisine veya avukatına tebliğ edilir.
Oturuma İzninde Sigorta Şartı
Türkiye’de ikamet etmek isteyen Özbek vatandaşları ikamet edecekleri süre boyunca sağlık sigortası yaptırmalıdır. Yaptırılan sağlık sigortası kalmak istenilen ikamet izni süresini kapsayacak sürede olmalıdır. Ancak hali hazırda sağlık sigortası bulunan yabancı kişinin başvuru için ayrıca sigorta yaptırmasına gerek görülmemektedir. Ancak Özbek yabancının sağlık sigortası bulunmuyor ise Göç idaresi tarafından geçerli sayılacak sigorta çeşitleri şunlardır;
- İkili sosyal güvenlik sözleşmeleri kapsamında Türkiye’de sağlık hizmetlerinden faydalanabileceğine dair sosyal güvenlik biriminden alınan belge
- Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan alınmış provizyon belgesi yeterli olacaktır. Ancak aile ikamet izinlerinde bu sigorta hem destekleyiciyi hem de ailenin diğer fertlerini de kapsamalıdır.
- Sosyal Güvenlik Kurumu’na genel sağlık sigortalısı olmak için yapılan başvuruya dair imzalı belge
- Özel sağlık sigortası
Oturum İzni Harcı Nedir?
Özbekistan vatandaşları Türkiye’de oturma izni alırken ödemesi gereken vergi ücreti 80 Doların günlük kurdan TL cinsinde ödeme yaparlar. Bunun yanında ikamet kimlik kart ücretini de ödemeleri gerekir. Bu ödemeler Vergi Dairesi veznesine veya doğrudan İVD adresinden online olarak yapılır.
Oturuma izni harç bedeli Türkiye’de ikamet etmek isteyen Özbek Vatandaşlarının Türk kanunlarına göre ödeyeceği harç bedeli demektir. Bu harç bedeli 492 sayılı Harçlar kanununa göre tahsil edilmektedir. Yabancı Vatandaşları bu harç kanununa göre ödeme yapmaktadırlar. İkamet izni harçları göç idaresine online olabileceği gibi yetki verilen bankalara da yatırılabilmektedir. Oturum izni isteyen bütün yabancılar bu harç bedelini ödemekle yükümlüdür. Ayrıca ikamet izni bitmesine rağmen uzatma başvurusu yapmayan ya da kaçak kalan Özbek vatandaşları tespit edilir ise yine 492 sayılı Harçlar kanununa dayanarak bir kat daha fazla harç ödemek zorundadırlar.